Gertjan's Looblog Oktober 2010 navigation back navigation home navigation forward

De foto's van deze maand zijn hier te vinden: Flickr collection

31 oktober: rondje vanaf Katlijk, en van Leek naar Aduard

Katlijker Schar

We lopen eerst 's ochtends samen een rondje bij een klein natuurgebiedje in de buurt van Katlijk: het Katlijker Schar. Katlijk is een klein dorpje niet zo ver van Heerenveen. Het natuurgebiedje ligt op de rand van het beekdal van de Tjonger, en ingeklemd tussen de weilanden. Zo te zien is het een vrij nieuw natuurgebied. Daar moeten we zuinig op zijn, want als je de plannen van het nieuwe kabinet ziet is het voorlopig gedaan met natuurontwikkeling.

witte krodde

Het is een aardig rondje, maar het is wel erg grijs weer, en het miezert soms ook een beetje. Aan de zuidkant van het natuurgebiedje staat een uitkijktoren waarmee je het Tjongerdal beter zou moeten kunnen zien, maar met dit weer zie je nog steeds bijna niets. Op de terugweg lopen we over een mooie laan met veel beuken en tamme kastanjes.

Op de terugweg stap ik in Leek uit en loop vandaar naar huis terug, om zodoende aan de vereiste kilometers te komen. De miezer leek wat minder te zijn, maar als ik uitstap gaat het gelijk harder regenen en het eerste uur gaat door de regen. Langs het Lettelberterdiep is niet gemaaid en groeien er dus nog veel wilde planten, onder andere fluitenkruid (ja dat is wel een beetje laat in het seizoen), gewone engelwortel, wolfspoot. In een plasje aan de andere kant van het Lettelberterdiep groeit een flinke hoeveelheid van de gevreesde grote waternavel. Deze plant mag inmiddels niet meer in tuincentra verkocht worden omdat-i in korte tijd alles dichtgroeit.

Ook in Zuidhorn bij het braakliggende terrein aan de Oosterburcht is het een en ander te zien, zoals korenbloem, ringelwikke, vergeten wikke, kroontjeskruid en grote egelskop in de vijver. Ten slotte blijken ook naast het nieuwe fietspad langs de Friesestraatweg al allerlei plantjes te zijn opgekomen. Zo zie ik witte krodde, timoteegras, gele ganzenbloem, spiesmelde en ingesneden dovenetel. In de sloten ligt een flinke laag grote kroosvaren; wat zorgt voor herfstkleuren in het water.

route Katlijk ; route Leek ; natuur

30 oktober: rondje vanaf Hooghalen

monument Kamp Westerbork

Op de laatste dag van de zomertijd vertrek ik in de ochtendschemer vanaf de parkeerplaats bij Kamp Westerbork, bij Hooghalen. Ik loop een rondje door de bossen en heidegebieden van de boswachterijen Hooghalen en Grolloo. Er groeit langs het pad vrij veel "groot nagelkruid". Dat is een tot voor kort zeer zeldzame plant die aan een opmars bezig is. Ik kom ook over het gebied van het voormalige kamp. Er is nog helemaal niemand, en die stilte geeft de plek nog meer dramatiek dan anders.

Bij het mooiste stukje van de route komt de zon er heel eventjes tussendoor. Dit is rond km 14 waar ik door het beekdalletje Holmers en Halkenbroek loop. Hier is het productiebos gekapt, en er ontstaat nu nieuw bosgebied van onder andere berk, eik, beuk, wilg, meidoorn. Ook is er een nieuw stuk heidegebied, zo te zien.

Op de terugweg kom ik over het Melkwegpad. Hier wordt voor kinderen het zonnenstelsel uitgelegd. Vroeger zijn we hier met de kinderen ook verschillende keren geweest. Vooral de twee schotels waarmee je door slechts te fluisteren elkaar op tientallen meters kon horen waren altijd favoriet.

route ; natuur

25 oktober: rondje vanaf Muntendam

Amerikaanse Tulpenboom in natuurpark Tussen de Venen

Het is vandaag weer schitterend helder zonnig weer. Ik blijf eerst nog even thuis om Kris uit te zwaaien die een paar dagen mee op vakantie met Niels gaat. Dan neem ik toch maar een dagje herfstvakantie en loop een rondje vanaf Muntendam. Ik parkeer de auto bij de carpoolplaats aan de N33, en vandaar loop ik naar het natuurpark "Tussen de Venen". Dit was van oorsprong een heemtuin, maar dat wordt nu uitgebreid tot een heus natuurgebiedje. Er groeien veel verschillende planten, maar die tellen wat mij betreft nog niet echt mee als waarnemingen van wilde planten. Je kunt er wel heel veel moeraswolfsklauw aan de randen van de vennetjes zien. Ook zijn er een paar ruïnes, sommige spiksplinternieuw, met daarop typische muurbloempjes zoals muurleeuwenbek. Het handige is, dat hier en daar de namen van de soorten met bordjes zijn vermeld. Kom daar eens om in echte natuurgebieden!

Na dit natuurgebiedje loop ik een stuk langs de akkers (mais, suikerbiet, aardappel) en verder naar Tripscompagnie, waar ik een rondje door het Tripbos loop. De terugweg gaat via Sappemeer en Zuidbroek. Ook dit laatste saaie stuk is vanwege het prachtige licht vandaag best de moeite waard.

route ; natuur

24 oktober: rondje vanaf Gendt, en rondje vanaf Assel

paard met klitten

Vanaf acht uur kun je ontbijten en ik sta natuurlijk om vijf voor acht al te popelen, want ik wil daarna gelijk op pad. Omdat de fietspontjes over de Waal en over de Nederrijn niet of niet frequent meer gaan in dit jaargetijde neem ik de auto en rijd naar Gendt. Vanaf Gendt loop ik een rondje langs de Waal en de Rijn. Het weer is schitterend. De verwachte buiten blijven uit, en de zon schijnt volop.

kasteel Doornenburg aan de Linge

De route gaat eerst een flink stuk over de zomerdijk langs de Waal. Ik denk restanten van een spoorlijntje te zien. Op het eind van de route kom ik langs een monumentje waar een oud locomotiefje met twee kiepkarretjes de herinnering aan de spoorlijn van de steenfabriek levend houden. De zomerdijk laat ik links liggen en ik loop de uiterwaarde in, over iets wat geen pad is, maar een modderspoor ontstaan door het vee. Ik loop langs Fort Pannerden (wordt zo te zien verbouwd) en kom ik dan uiteindelijk op de plek waar de Waal en de Rijn zich splitsen: de Pannerdense Kop. Hier moet ik natuurlijk keren, en dan gaat het langs de Rijn en vandaar verder naar de plek waar de Linge begint. Vlak voordat ik bij het pontveer van Pannerden de bewoonde wereld weer binnenloop kom ik een groep paarden tegen (die lopen hier los in de uiterwaarden). Ze zien er van een afstandje heel vreemd uit, maar van dichtbij blijkt de reden. Door het lopen door de struiken hebben ze een flinke hoeveelheid klitten op hun hoofd en hun staart verzameld.

voormalig spoorlijntje steenfabriek Gendt

Ook de terugweg heeft nog wat verrassingen in petto. Zo blijkt er een prachtig kasteel te staan bij Doornenburg, aan de Linge. Het informatiebordje vermeldt dat er nooit een beroemd persoon heeft gewoond, het kasteel is nooit belegerd, en heeft ook nooit een rol in de geschiedenis gespeeld. Het is toch een mooi kasteel.

Het laatste stuk gaat over de dijk terug naar Gendt, en hierbij kom ik langs de halve kerk van Gendt en langs het treintje van de steenfabriek.

zachte hennepnetel

Voor de laatste etappe van dit wandelweekendje rijd ik eerst vast een stuk naar het noorden en dan probeer ik het plaatsje Assel, vlakbij Apeldoorn, te vinden. Dat lukt natuurlijk uiteindelijk. We bevinden ons hier midden in de Veluwe en je kunt overal de sporen van de wilde zwijnen zien. Die wilde zwijnen schijnen ook de oorzaak te zijn van het feit dat je hier zachte hennepnetel kunt vinden, een van de weinige plekken in Nederland. Inderdaad staat dit felgekleurde bloemetje hier volop in de berm.

Ik loop nog wat verder in de richting van Kootwijk tot aan een stukje natte heide. Met de zon en de herstkleuren van de bomen ziet het er hier prachtig uit. Maar ik moet onderhand terug om op tijd thuis te zijn. Onderweg naar huis word ik op de hoogte gehouden van de snel veranderende tussenstanden van PSV. Dat wordt alweer geen Studio Sport kijken vanavond.

route Gendt ; route Assel; natuur

doornappel op Waalstrand stukje heide bij Assel

23 oktober: rondje vanaf Ewijk, en rondje vanaf Millingen aan de Rijn

reuzenbalsemien op een oude wilgenstam aan de Waal bij Ewijk

Petri en Ida zijn een paar dagen naar Barcelona, Kris is op zwemweekend bij Bubble in Veendam, en Rik viert vanavond zijn verjaardag. Kortom: ik ga ook een weekendje op stap. Op zaterdagmorgen breng ik eerst een groepje zwemmers naar Veendam, en ik klok het eerste deel van de wedstrijd: van half negen tot half elf. Dan rijd ik naar Ewijk waar ik een korte wandeling maak over de Ewijkse Plaat: een uiterwaarde langs de Waal met interessante begroeiing. Het regent niet de hele tijd.

Na deze wandeling rijd ik naar mijn hotel in Millingen aan de Rijn. Het regent nu constant, maar ik ga nadat ik ben ingecheckt toch op pad. Ook hier gaat het door de uiterwaarden van de Waal. De Millingerwaard is een van de eerste gebieden langs de grote rivieren waar men de natuur weer zijn gang laat gaan. Hierdoor ontstaan er weer rivierduinen en ooibossen. Jammer dat alles zo nat is vanmiddag. Toch zie ik een aantal soorten die ik nog niet kende, zoals cipreswolfsmelk. Een zeldzame soort, maar hier groeit-i volop. Foto's maken met die regen gaat ook moeizaam maar ik blijf het toch proberen. Onderweg word ik op de hoogte gehouden van de prestaties van Rik (4-4 uit tegen Bant, Rik speelt 90 minuten als voorstopper) en Kris (drie keer redelijk goed).

Ik ben tegen half zeven 's avonds weer in het hotel. Het is een lange dag geweest, en het diner van roodbaarsfilet smaakt me dan ook heel goed. De wandelingen van vandaag waren weer geinspireerd door het onvolprezen boek van Ton Denters, en ook morgen heb ik plannen voor routes uit dat boekje.

route Ewijkse Plaat; route Millingerwaard; natuur

kruisdistel langs de Waal monument van oude stammen uit de Waal

17 oktober: rondje Dwingelderveld

Ik word tegen zes uur wakker en kan niet meer slapen. Als ik koffie heb gezet komt Rik ook thuis. Ik rijd naar de afslag Spier en parkeer bij het informatiecentrum vlak achter motel van der Valk. Vandaar loop ik alweer een rondje geinspireerd door het boek van Ton Denters. Het is koud maar windstil. De heide ligt hier en daar onder een laagje rijp: de eerste vorst van het seizoen. Al snel komt de zon op en is het prachtig. Wellicht later meer, nu naar Brabant.

route; natuur

Dwingelderveld in de vroege ochtend De zon doet de rijp verdampen op het Dwingelderveld

16 oktober: vanaf Groningen

Brand in Groningen

Ik stap even voor half acht de bus in, en als we door de Held komen ben ik plots klaarwakker. Enorme vlammen slaan door het dak van de grote nieuwe school (bijna duizend leerlingen)! Al gauw rijden we door de smog en even later hebben we aardig uitzicht op de brand vanaf de Legeweg. Dan roept de enige andere passagier van achter uit de bus: "Chauffeur, mag ik mijn trein halen!". Uren later kom ik opnieuw langs deze plek, en dan blijkt dat de school nog steeds brandt. Geen wonder ook, want door de harde wind valt er niet tegen te blussen.

brand

Affijn. Mijn plan is om vanaf station Groningen een rondje te lopen. Ik kies een beetje de "rafelranden" van de stad, om zodoende op braakliggende stukken grond wellicht wat interessante plantjes tegen te komen. Dat lukt wel enigszins, al is het natuurlijk inmiddels half oktober. Voor komende nacht wordt nachtvorst verwacht, dus daarna zal het wel zo'n beetje afgelopen zijn.

route; natuur

14 oktober: rondje van Antwerpen

Voetgangerstunnel Sint Anna onder de Schelde

Ik ben al vroeg op om nog een rondje te lopen voordat om half elf het programma begint. Eerst wil ik nog eens door de voetgangerstunnel, de Sint-Annatunnel. Die loopt kaarsrecht onder de Schelde door en is alleen voor voetgangers, al worden de fietsers gedoogd. Ik vind het een prachtig geval. Het begint al gelijk met de ouderwetse houten roltrappen die je een dertigtal meters naar beneden brengen. Daarna gaat het in een kaarsrechte lijn (572 meter lang) naar de "linkeroever".

Terug op de rechteroever volg ik de oever van de Schelde opnieuw in noordelijke richting, maar ik loop nu wat verder door dan gisteravond, en geraak daar midden in het havengebied. Mooie opschriften op oude kranen en oude silo's. En dan zit ik plotseling in een heel klein stukje park bij de "Roeikom". De bomen die hier staan dragen etiketten dat ze zijn geadopteerd. Dit kleine stukje park staat dus zo te zien ook onder druk van de uitbreidende havens?

route; ; natuur

13 oktober: rondje van Antwerpen

Mexicobrug in Antwerpen

Ik ben samen met G. naar Antwerpen vanwege de STEVIN-dag morgen hier vlak bij. We arriveren even na zessen in het hotel en voordat we gaan eten loop ik een rondje in de richting van de "kaaien" ten noorden van het centrum. Die oude kademuren zijn vaak interessant, er groeien soms zelfs kleine bomen uit de stenen. 't Opvallendste hier vind ik de vele muurleeuwenbekken die in een hoekje van de Godefrikuskaai groeien (bij km 2).

route; ; natuur

12 oktober: rondje naar Noordhorn en Zuidhorn

Mooie rustige avond. In eerste instantie een mooie zonsondergang boven de brug van Noordhorn. De terugweg gaat in het donker.

route; natuur

10 oktober: rondje vanaf Bakkeveen

De Slotplaats, Bakkeveen

Weer eens vroeg op pad om vanmiddag ook nog naar de 4-mijl te kunnen gaan kijken. Dit jaar doet alleen Kris mee. Ik vertrek even na achten vanaf "de Slotplaats" in Bakkeveen, en loop door het bosgebied met dezelfde naam en ook door de heide van Duurswoude. Het is opnieuw schitterend zonnig weer, maar wel koud. Dat is ook de reden dat ik voor de terugweg niet door de polder terugloop, maar opnieuw het heide- en bosgebied kies.

rode bosbes route; natuur

9 oktober: van Berlicum via Oud Empel en Bokhoven naar de Moerputten

spoorbrug over de Moerputten

Vrijdagavond waren we in Berlicum voor de bruiloft van G. en D. Ik loop een flink rondje om Den Bosch heen, vanaf het logeeradres. Mariet loopt het eerste stukje met me mee. De route is geinspireerd op de fietsroute in het plantenboek van Ton Denters. Ik kom daarom vandaag "grote pimpernel" tegen, en ook "tripmadam". Het is een hele mooie zonnige oktoberdag.

dagpauwoog

Ik loop eerst naar de Maas, via Rosmalen en Den Bosch, en volg dan de maas tot Bokhoven. In Bokhoven heb ik vroeger nog eens een voetbaltoernooitje tussen tafeltennisclubs gespeeld. Ik speelde voor Never Despair (uit Den Bosch) waar ik toen ook trainde. Die hadden een aantal goede voetballers. Ze zetten mij midvoor, waar ik het minste kwaad kon. Tegen een team uit Amsterdam raakte ik een diep gespeelde bal volkomen verkeerd, waardoor de bal als een prachtige lob over de doelman van de tegenpartij in de goal verdween. Die doelman was meervoudig landskampioen Bert van der Helm.

De Haverleij

Bij Bokhoven kom ik langs "De Haverleij". Dit is een opvallende nieuwbouwwijk waar je geen rijtjes huizen aantreft, maar enkele grote kastelen. Elk kasteel bestaat uit een flink aantal appartementen. Om een idee te krijgen kun je hier kijken.

Vanaf Bokhoven gaat het naar het zuiden, naar Vlijmen, waar ik een nieuw wandelpad door het natuurgebiedje de Moerputten wil uitproberen. Dwars door het natuurgebiedje ligt de spoordijk van de voormalige spoorlijn van Den Bosch naar de Langstraat (Waalwijk etc), ook wel het "Halve Zolen"-lijntje genoemd. De 600 meter lange spoorbrug is gerestaureerd en daar mag je tegenwoordig over wandelen. Tenminste dat waren de berichten, maar het blijkt dat de brug aan beide kanten met grote bouwhekken is afgesloten. Zo te zien zijn er al wel mensen toch overheen geweest, en ik doe dat ook maar: ik heb het overleefd, en ik heb geen idee waarom de brug afgesloten is. route; natuur

7 oktober: rondje naar Lage Weg

De rondjes worden steeds korter. Goede nieuws: nieuwe schoenen gekocht. Opnieuw Hanwag, type "B", dus wat hoger model. Maar deze keer niet van leer, maar goretex. Hopelijk zijn de schoenen dan eerder droog na een regenachtige wandeling. route; natuur

5 oktober: rondje naar Den Horn (spoorlijn)

langs de Langeweersterweg

Nog steeds heerlijk weer om te lopen. Ik loop richting Den Horn maar smokkel dan om langs het spoor naar de Hoge weg te lopen. Dat gaat heel gemakkelijk sinds de werkzaamheden van vorig jaar, maar het mag natuurlijk niet. Langs het spoor groeien heel wat bijzonder kleine vergeet-mij-nietjes die ik ook met de "super macro" stand niet mooi op de foto kan krijgen. Het is 's avonds ook al snel niet licht genoeg meer voor goede foto's. De zonsondergang is wel mooi.

steenbreekvaren op kade Noorderhaven

's Middags tijdens de lunchpauze loop ik even langs de Noorderhaven en de Spilsluizen. Hier groeien kleine vetplantjes en dergelijke op de kademuren. Er groeit ook steenbreekvaren, die is zeldzaam volgens Heukels (beschermd!). route; natuur

4 oktober: rondje naar Nijlandsterpolder

Klein rondje want het is al veel te vroeg donker. Wel heerlijk zacht, boven de twintig graden met weinig wind. In korte broek en t-shirt. En heel even een prachtige rode zon vlak boven de horizon. route; natuur

3 oktober: rondje vanaf Leek

vanaf kijkhut Olde Mart in de Lettelberter Petten: aalscholvers

Opnieuw vroeg vertrokken. Het weer is veel beter dan gisteren. Heel zacht en de zon schijnt bijna de hele route. 's Middags wordt het zelfs 23 graden. Ik loop eerst naar een klein natuurgebiedje waar ik wel vaker kom: de Lettelberter Petten. Het blijkt inmiddels helemaal vol te staan met reuzenbalsemien. Eerst naar de uitkijktoren die over het Leekstermeer uitzicht biedt, en dan naar de vogelkijkhut "Olde Mart" vanwaar ik een groepje aalscholvers in silhouet tegen de zon in kan ontwaren.

Het gaat terug in de richting van Leek en dan naar de Tolbertervaart. Ik loop een stuk over het terrein van Sintemaheerd (waar Petri jaren terug werkte) en aan de rand van dat terrein is een klein stukje wildernis waar een paar runderen lopen en waar blauwe knoop en parnassia groeit. Dat is wel bijzonder: parnassia is zeldzaam en vind je normaal alleen in de duinen en in het Lauwersmeergebied. Waarom hier?

route; natuur

2 oktober: rondje vanaf Loon

klokjesgentiaan

Rondje vanaf half acht 's ochtends in de regen, vanaf Loon. Ik ben zo vroeg omdat ik 's middags de voetbalwedstrijd van Rik wil zien. Die is zojuist afgelopen, 2-3 verloren van de koploper, en dat klinkt spannend, maar ze waren behoorlijk kansloos. Er zijn foto's van.

Als ik om half acht in Loon parkeer is het eigenlijk nog niet helemaal licht. Het is heel grijs en het miezert bijna steeds een klein beetje. Ik loop door het gebied van de Drentse Aa (nationaal park) en het Balloërveld. In het Balloërveld zie ik direct een paar bijzonderheden: klokjesgentiaan en beenbreek. Er moet hier ook moeraswolfsklauw groeien, en daarom let ik ook op de details. Daarom vallen me de korstmossen op: dove heidelucifer en later ook rode heidelucifer. Tenslotte zie ik inderdaad ook moeraswolfsklauw. Heel mooi!

De terugweg gaat langs de rechteroever van de Drentse Aa. Daar loopt een wandelpad dat normaal al heel drassig is, en ik hou rekening met de mogelijkheid dat alles blank staat en ik weer om moet keren. Maar het gaat goed. Voor Oudemolen wordt gewerkt om een stukje bos weer tot heide terug te brengen. Vanaf Oudemolen gaat het over het fietspad naar Taarlo (met blauwe knoop in de berm), en vandaar over de Heirweg naar Loon. Dat laatste weggetje (eerst zandpad) blijkt nog een verrassing in petto te hebben. Er groeit in de berm zomaar een heleboel roze winterpostelein (kleine roze bloemetjes die van schaduw en nattigheid houden). route; natuur

korstmos (dove heidelucifer) moeraswolfsklauw

terug naar Looblog September 2010


Reacties: G.J.M.van.Noord@rug.nl            Andere afleveringen van de looblog

Copyright: de teksten van de looblog zijn "public domain".